Stowarzyszenie Pszczelarzy Polskich „POLANKA” negatywnie ocenia efekty funkcjonowania programu WSPARCIE RYNKU PRODUKTÓW PSZCZELICH, w odniesieniu do działań mających na celu odbudowę pogłowia rodzin pszczelich, a w szczególności matek – refundowanych.

Obecnie w przypadku matek pszczelich ich zakup powinien być dokonywany w pasiekach realizujących programy hodowlane pod nadzorem KCHZ. Mechanizm nie przewiduje kosztów zakupu matek pszczelich w innych pasiekach.
Biorąc pod uwagę wielkość pogłowia rodzin pszczelich w Polsce, liczba tych pasiek i ich możliwości produkcyjne są niewystarczające by zaspokoić zapotrzebowanie na matki pszczele na rynku krajowym.
Jednym z podstawowych czynników decydujących o wysokiej produkcyjności rodziny pszczelej jest właściwej jakości matka pszczela. W zasadniczym stopniu jej jakość determinowana jest przez wiek.
Pogłowie pszczół w Polsce szacowane jest obecnie na około 1 milion rodzin pszczelich. Przy wynikającej z wymogów racjonalnej gospodarki pasiecznej wymianie matek w każdej rodzinie, co 2 lata roczne zapotrzebowanie na matki pszczele szacuje się, na co najmniej 500 tys. sztuk.
Przed wdrożeniem WPR Wsparcie rynku produktów pszczelich, czyli do 2004 roku pasieki realizujące programy hodowlane produkowały rocznie około 40 tys. matek pszczelich. W pierwszym roku realizacji programu zwiększyły produkcję do ponad 70 tys. matek, co negatywnie odbiło się na ich jakości. Ich liczba znacznie przekroczyła możliwości produkcyjne tych pasiek, czego skutkiem było pogorszenie kondycji matek pszczelich oferowanych w ramach Programu, co SPP „POLANKA” sygnalizowało w piśmie do KCHZ w ubiegłym sezonie.
Możliwości produkcyjne pasiek realizujących programy hodowlane są zbyt małe, by zaspokoić aktualne zapotrzebowanie na matki pszczele oraz zapewnić pełne wykorzystanie środków przewidzianych na realizację omawianego programu w sposób racjonalny. Jest to sytuacja bardzo niekorzystna z punktu widzenia interesów pszczelarzy, z których część w ogóle nie korzysta: „z dobrodziejstw” Programu. W efekcie nie uda się zatrzymać spadku pogłowia rodzin pszczelich lub znacząco wpłynąć na wzrost jego jakości. Nadal wystąpią niedobory w zapylaniu entomofilnych roślin uprawnych, co skutkuje zmniejszeniem produkcji rolnej, wyrażanym w skali całego kraju w setkach milionów złotych. Na skutek niewystarczającej liczby rodzin pszczelich, z naturalnych kompleksów przyrodniczych znikają gatunki roślin wymagające zapylenia przez owady, co przyczynia się do degradacji tych środowisk. Prowadzi to do obniżenia poziomu życia społeczeństwa i strat w całej gospodarce narodowej.
Ponadto refundacja kosztów poniesionych na zakup matek pszczelich, zawężona tylko do pasiek realizujących programy hodowlane, stawia je na pozycji monopolisty, co jest niezgodne z polskim prawem. Właścicielom tych pasiek zezwala na dyktat cenowy oraz narzucanie terminów realizacji zamówień innych niż wcześniej ustalone z odbiorcą matek. Nie zawsze uzasadnione windowanie cen jest przyczyną małej efektywności wykorzystania środków przeznaczonych na realizację Programu.
Z analizy przedstawionych wyżej danych wynika konieczność objęcia programem zakupu użytkowych matek pszczelich, wyhodowanych w pasiekach zajmujących się reprodukcją materiału hodowlanego pochodzącego os matek wpisanych do ksiąg i rejestrów hodowlanych.
Tylko objęcie refundacją zakupu matek pszczelich w pasiekach rekomendowanych przez podmioty uprawnione pozwoli w pełni wykorzystać środki przeznaczone na realizację Programu oraz poprawi jego efektywność. Przede wszystkim jednak umożliwi swobodny dostęp właścicieli wszystkich polskich pasiek do wysokiej jakości materiału hodowlanego.
Stąd pod presją opinii środowiska pszczelarskiego zwracamy się o przywrócenie sprawdzonej już przed rokiem 1991 metody równoległego funkcjonowania pasiek hodowlanych i reprodukcyjnych, bowiem rozszerzenie Programu w tym kierunku nie spowoduje obniżenia wartości hodowlanej produkowanych w nich matek użytkowych, będzie ona bowiem nadzorowana przez KCHZ. Pozytywnie za to wpłynie na poprawienie kondycji oferowanych matek pszczelich, ponieważ ten element będzie kontrolowany przez procesy rynkowe.

Do wiadomości:
1. Agencja Rynku Rolnego w Warszawie
2. Krajowe Centrum Hodowli Zwierząt

W imieniu Zarządu SPP „POLANKA”
Prezes Elżbieta Kowalczyk

Do dyskusji na ten temat możesz się przyłączyć tutaj (forum Polanki) lub tutaj (forum Zagajnika)