OŚWIADCZENIE W SPRAWIE POMOCY UNIJNEJ W ZAKRESIE KRAJOWEGO PROGRAMU WSPARCIA PSZCZELARSTWA

Nasze stowarzyszenie z zaniepokojeniem obserwuję przebieg prac nad nowym trzyletnim okresem 2007-2010 projektowania podejmowanym przez Agencję Rynku Rolnego. Powielane są bowiem te same błędy, które wystąpiły w latach 2004-2007 i doprowadziły do niewykorzystania w pełni przyznanych Polsce limitów finansowych. Pomoc finansowa jest więc przyznawana w sztywnej procedurze, która wyklucza elastyczność na tym trudnym i bardzo zależnym od nieprzewidywalnych czynników rynku, co jest sprzeczne z przepisami unijnymi, a zwłaszcza z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 917/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad wykonania rozporządzenia rady (we) nr 797/2004 dotyczącego działań w dziedzinie pszczelarstwa, które stanowi, że: aby umożliwić większą elastyczność we wdrażaniu programu, należy pozwolić na dostosowywanie środków programów w trakcie wdrażania programu, jednakże zmienione działania muszą pokrywać się ze środkami przewidzianymi w rozporządzeniu Rady (WE) nr 797/2004. Środki finansowe zamiast przyczyniać się do rozwoju pasiek i wiedzy pszczelarzy są w sposób nieracjonalny wydatkowane i w nie dość wystarczającej ilości trafiają do ostatecznych beneficjentów. Postulujemy także aby wzorem czeskich i węgierskich rozwiązań podstawą prawna wydatkowania środków pomocy publicznej było rozporządzenie Ministra lub Rady Ministrów, a nie jak do tej pory zarządzenie Prezesa Agencji Rynku Rolnego. Taka sytuacja stwarza duże wątpliwości co do konstytucyjności przyjętych rozwiązań, gdyż zarządzenia Prezesa ARR jako źródło prawa wewnętrznie obowiązującego (tylko organy administarcji podległej) i zgodnie z art. 93 ust. 3 zd. 2 nie może: stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów. Obowiązująca w Polsce zasada zamkniętego systemu źródeł prawa, co stanowi art. 87 in extenso wymaga do takich rozstrzygnięć co najmniej prawnej formy rozporządzenia. Stąd Stowarzyszenie Pszczelarzy Polskich „Polanka” postuluje:

1. Przyjmowanie Krajowego Programu Wsparcia Pszczelarstwa w formie rozporządzenia,
2. Umożliwienie w nowym okresie projektowania 2007-2010 dokonania zwrotu poniesionych przez pszczelarzy kosztów utrzymania, rozbudowy i unowocześniania sprzętu pasiecznego i pasieki. Można w tej materii wykorzystać czeskie i węgierskie doświadczenia (dopłaty do ula, refundacja cukru),
3. Umożliwienie czerpania korzyści z środków pomocy publicznej także przez prywatnych pszczelarzy,
4. Przyjęcie racjonalnych i skutecznych form kontroli warrozy zgodnie z art. 2. pkt. B rozporządzenia Rady (WE) nr 797/2004z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie środków mających na celu poprawę warunków produkcji i wprowadzania do obrotu produktów pszczelarskich. Prawo polskie de lege lata tworzy w tej materii nieskuteczne i nadmiernie rygorystyczne wymagania dotyczące wyboru środka leczniczego na rok przed jego zastosowaniem,
5. Przyjęcie skutecznych form racjonalizacji sezonowego przenoszenia uli zgodnie z art. 2. pkt. C rozporządzenia Rady (WE) nr 797/2004z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie środków mających na celu poprawę warunków produkcji i wprowadzania do obrotu produktów pszczelarskich. Prawo polskie de lege lata pomija złożoność aspektu sezonowego przenoszenia uli, umożliwiając jedynie refundacje lawet do przewozu uli. Koniecznym elementem tego programu musi być refundacja także innych urządzeń (stojaki, ładowarki, wszelki sprzęt potrzebny do prowadzenia pasieki wędrownej),
6. Przyjęcie racjonalnych i skutecznych środków mających na celu wsparcie zasiedlania uli we Wspólnocie zgodnie z art. 2. pkt. D rozporządzenia Rady (WE) nr 797/2004z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie środków mających na celu poprawę warunków produkcji i wprowadzania do obrotu produktów pszczelarskich. Polskie prawo de lege lata, umożliwiając jedynie refundacje matek pszczelich i odkładów. Unowocześnienie polskich gospodarstw pasiecznych wymaga podjęcia refundacji sprzętu koniecznego do zasiedlanie uli, w tym i samych uli. Tylko bowiem w ten sposób nastąpić dynamiczny rozwój polskiego pszczelarstwa.
7. Przyjęcie zasad pozwalających na elastyczność we wdrażaniu programu zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 917/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad wykonania rozporządzenia rady (we) nr 797/2004 dotyczącego działań w dziedzinie pszczelarstwa. Beneficjenci powinni mieć możliwość negocjowania zmian w trakcie realizacji projektów, razem z ważeniem kosztów i zysków. Jeżeli nastąpi zmiana jakościowa powinny być zmienione warunki ilościowe, tak aby mogły następować przesunięcia pomiędzy 6 ścieżkami przy zachowaniu niezmienionego poziomu dofinansowania. Często bowiem niezrealizowanie jednej ze ścieżek wsparcia wynika z czynników niezależnych od pszczelarza i nie powinien on tracić zakontraktowanych środków, jeśli będzie potrafił przesunąć je na inną ścieżkę w zgodzie z racjonalnymi zasadami prowadzenia pasieki. Instytucje zarządzające powinny wykazywać w tej mierze elastyczność, która zapewni najwyższą z możliwych skuteczność w wydatkowaniu środków UE,
8. Pełną informację i dostęp dla wszystkich zainteresowanych do efektów współpracy z wyspecjalizowanymi organami w zakresie wdrażania stosowanych programów badawczych w dziedzinie pszczelarstwa i produktów pszczelarskich, to jest zgodnie z art. 2. pkt. F rozporządzenia Rady (WE) nr 797/2004z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie środków mających na celu poprawę warunków produkcji i wprowadzania do obrotu produktów pszczelarskich.

Wszystkim nam powinno zależeć na najwyższej skuteczności w absorpcji środków pochodzących z UE oraz krajowej pomocy publicznej. Aby mądrze wykorzystać nadarzającą się szansę na wielki skok cywilizacyjny zagwarantowane muszą być zasady współpracy wynikające z art. 5 F rozporządzenia Rady (WE) nr 797/2004z dnia 26 kwietnia 2004 r., który stanowi, że: Programy pszczelarskie są sporządzane w ścisłej współpracy z przedstawicielami organizacji i spółdzielni pszczelarskich. Czyniąc zadość tym zasadom oraz uprawnieniom wynikającym z art. 63 in extenso Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., występujemy z niniejszymi postulatami.